با توجه به آغاز فصل بهار و افزایش احتمال ناپایداری های جوی و رخداد پدیده تگرگ دو یادداشت درخصوص شناخت و همچنین روش های مواجهه با این پدیده به قلم همکارانمان آقایان وظیفه (یادداشت شماره 1) و همتی (یادداشت شماره 2) تقدیم می گردد.
موضوع جلوگیری از تشکیل تگرگ و یا حداقل جلوگیری از تگرگ با دانه درشت که خسارت بیشتری را وارد میکند، همان روشهای معمول تعدیل هوا یا weather modification است. اساس آن بر این است که در شرایطی که جو از پتانسیل ناپایداری همرفتی مناسبی برخوردار است و رطوبت کافی هم وجود دارد، بنابراین احتمال شکل گیری ابرهای کومه ای و بارا وجود دارد که در حالت تشکیل ابرهای تک یاخته ای یا چند یاخته ای با رشد قاىم زیاد در ترازهای فوقانی با دمای کمتر از صفر منجر به تشکیل تگرگ میشود، برای درک پتانسیل تگرگ شاخصهای ناپایداری و وضعیت ترمودینامیکی جو در کنار عوامل دینامیکی صعود هوا بایستی در مقیاس مزو و میکروفیزیک ابر بررسی شود. تصویر ماهواره و رادار هواشناسی ابزار بسیار کارآمدی برای تشخیص و پیش بینی بسیار کوتاه مدت nowcasting هستند. در کنار آن مدلهایی عددی در مقیاس مزو میبایست برای آمادگی قبلی مورد توجه قرار گیرد. ابزارهایی تگرگ زدا مواد آب دوست مانند یدور نقره را در ابرهای کومه ای و با کپسولهای حاوی این مواد پرتاب میکنند (بمباران هدف). با این روش بعبارتی ابر اوردوز overdose میشود و در نهایت پتانسیل لازم برای ایجاد دانه های درشت را از دست میدهد. دانه های تگرگ کوچک ایجاد شده نیز به سبب کوچک بودن، پس از خارج شدن از زیر ابر ذوب شده و به شکل باران می ریزد. این روش در بسیاری از مزارع آمریکا مورد استفاده است. حداقل از روشهای باردار کردن ابر به منظور افزایش بارش بهتر جواب داده است.
احد وظیفه – مدیرکل پیش بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور
