مدیریت بحران در عصر هوش مصنوعی

نویسنده: محمد مهدی ابراهیمی ، دانشجوی کارشناسی‌ارشد مهندسی ایمنی بهداشت محیط زیست HSE

هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) که به اختصار AI گفته می‌شود، مجموعه‌ای از فناوری‌ های مختلف است که در کنار یکدیگر ماشین‌ها را قادر می‌سازند تا مشابه انسان حس، درک و عمل کنند. همچنین همانند انسان‌ها آموزش ببینند و بیاموزند. خیلی از افراد هنوز هم با شنیدن واژه هوش مصنوعی به ربات ها فکر می کنند و تصور می کنند که منظور از هوش مصنوعی همان ربات های بی احساسی هستند که برای انجام راحت تر کارها طراحی شده‌اند و قرار است در آینده جای انسان ها را بگیرند. مسئول این نوع تفکر به احتمال زیاد فیلم های علمی و تخیلی است اما واقعیت با آنچه که تصور می شود تفاوت دارد. در واقع هوش مصنوعی تکنولوژی است که به نحوی قابلیت تفکر دارد. البته این قابلیت تفکر با چیزی که ما به عنوان تفکر انسانی می‌شناسیم تا حد زیادی تفاوت دارد، اما در حقیقت سعی دارد تا از آن تقلید کند.
جهان وارد بعد تازه ای شده و هوش مصنوعی در حال پیشرفت است، استفاده از هوش مصنوعی در حوزه های پزشکی، فنی و مهندسی، هنر، بسیار راهگشا است و بسیاری از کشورها با هوش مصنوعی درحال تعامل و همزیستی هستند.
رهبران جهان و کارگزاران، امروزه در حال بحث و گفتگو هستند که چگونه هوش مصنوعی می‌تواند نحوه کار، رفت و آمد، خدمات رسانی به ساکنان و موارد دیگر را تغییر دهد. در مدیریت بحران، هوش مصنوعی می‌تواند به پیش‌بینی، ارزیابی و شبیه‌سازی حوادث برای بهبود زمان پاسخ و ساده‌سازی فرآیندهای ارسال منابع کمک کند.
هوش مصنوعی از داده‌های زیرساخت‌های شهری و بلایای قبلی استفاده می‌کند تا آسیب‌های ناشی از بلایای مختلف را پیش‌بینی کند.
در ۴ فاز مدیریت بحران هوش مصنوعی قابل استفاده است و بعضی کشورها در حال آزمایش آن هستند.
به عنوان مثال برای پیشگیری از بلایای طبیعی همچون طوفان با استفاده از الگوریتم های هوش مصنوعی، هواشناسان می توانند الگوها و روندهای موجود در داده های هواشناسی را که به طور مستقیم برای آنالیزهای بشری آشکار نیست، تشخیص دهند. این می تواند منجر به پیگیری و پیش بینی دقیقتر طوفان شود و به مقامات کمک کند تا هشدارها و دستورات تخلیه را به موقع صادر کنند. توانایی پیش بینی مسیر و شدت طوفان با دقت بیشتر می تواند به طوفان پیشگیری و پاسخ به بحران را بهبود بخشد و بلافاصله جان بی شماری را نجات دهد.
یکی دیگر از مزایای هوش مصنوعی در پیگیری طوفان قدرت تجزیه و تحلیل داده های هواشناسی سابق است و تشخیص الگوهایی که ممکن است احتمال وقوع فاجعه های آینده را نشان دهد. با بررسی طوفان های گذشته و تأثیر آنها بر مناطق خاص، الگوریتم های هوش مصنوعی می توانند به مقامات کمک کنند تا مناطقی را که به خصوصیت خاصی از فاجعه های خاصی آسیب پذیر هستند، شناسایی کنند. سپس این اطلاعات می تواند برای توسعه استراتژی های مهار هدفمند و تخصیص بهینه منابع استفاده شود.
هر تکنولوژی جنبه مثبت و منفی دارد اما چه خوب است جنبه مثبت آن را در نظر بگیریم و به نوعی تکنولوژی را در خدمت بشریت قرار دهیم نه بر ضد آن .هوش مصنوعی بسیار می‌تواند در امر مدیریت بحران راهگشا باشد بنابراین از دانشجویان و پژوهشگران دعوت می‌شود راجع به این موضوع کار کنند و همچنین با حمایت مسئولان مربوطه مدیریت بحران هم در ایران به نوعی هوشمند شود و کم کم مدیریت سنتی حذف شود.