| حامد حقی | دبیر جشنواره برترینهای HSE کشور|
گاهیاوقات که به عملکرد مسئولان حوزه ایمنی و مدیریت بحران دقت میکنیم، بهنظر میرسد یکی از موانع اصلی در این حوزه، مسأله تولیت است. یعنی متولی این حوزه کیست؟ سازمان مدیریت بحران کشور اگر مسئول است، پس چرا بودجه و اعتبار ندارد؟ اگر این سازمان وظیفه نظارتی دارد، چرا نمیتواند از وزارت راهوشهرسازی درخصوص مقاومسازی ساختمانها و نوسازی بافت فرسوده بازخواست کند یا اینکه چرا نمیتواند درخصوص پیشگیری از خطر آتشسوزی لولههای گاز، از وزارت نفت و شرکتهای مربوطه پیگیری لازم را انجام دهد؟ از مدیریت بحران سوانح طبیعی که خود هزار خلأ قانونی و مدیریتی دارد بگذریم، در حوزههای دیگر ایمنی هم با این مسأله روبهرو هستیم. حدود ١٥سال است که مسأله ایمنی و فراتر از آن مسأله HSE که همان ایمنی همراه با حفظ محیطزیست و بهداشت است، در وزارت نفت شکل گرفته و از وزارت نفت نیز به سایر دستگاهها و سازمانها منتقل شده؛ یک مرکز در وزارت کار، مرکز دیگری هم در وزارت بهداشت و یک واحد هم در سازمان حفاظت محیطزیست برای این منظور ایجاد شده است که همه این مراکز خود را متولی میدانند اما قدرت و اختیارات لازم، کافی و حتی توانمندی لازم را برای تحقق اهداف HSE ندارند. از طرفی هم ظاهرا تمایلی نداشتند تا از موازیکاری دست بردارند؛ همه حول یک سازمان واحد و متمرکز HSE فعالیت میکنند؛ گویا گوی سبقت را از بقیه گرفتهاند، هرکدامشان هم خود را متولی اصلی میداند و مابقی را حاشیه کار. طی سه سالی که با این حوزه آشنا شدم، فهمیدم HSE چیزی جز یک فرهنگ نیست. فرهنگی که با اجرای یکسری دستورالعملها و آییننامههای ایمنی، بهداشت و محیطزیست و همچنین فرهنگسازی این فرهنگ مهم، از جان انسانها و محیطزیستمان حفاظت میکند و درواقع یعنی ضرورتی که بر هیچکس پوشیده نیست و آن هم با فرهنگسازی و کمترین هزینه ممکن خواهد شد. هزینهای که در HSE پرداخت میشود با ایمنی انسانها در کارگاهها و پروژهها نوعی سرمایهگذاری است که سود و بهرهاش غیرقابل بیان است و متاسفانه سازمانهای مردمنهاد نیز گیر خودخواهیها و متولیبازیهای برخی از دستگاههای دولتی افتادهاند. در یک اقدام داوطلبانه هم، جشنواره برترینهای HSE سال را در دوسال اخیر برگزار کردیم که به جای همکاری دستگاههای متولی، با این جمله روبهرو شدهایم: «شما از کجا مجوز چنین حرکتی را دارید؟!» در پایان از آن دسته از مسئولانی که HSE را بهعنوان یک ضرورت پذیرفته (نه بهعنوان یک اقتدار و کلاس کاری) و در این راه گام برداشتهاند و همچنین میدانند که بایستی از همه ظرفیتها برای نجات جان انسانها و محیطزیست بهره ببرند، تشکر میکنم.
جشنواره برترینهای HSE کشور برگزار شد
سازمان مردمنهاد باید در یک کلام فرهنگسازی، ترویج و کمک به دولت را بهعنوان یکی از وظایف اصلی در نظر بگیرد. این حوزه در این راستا و با توجه به اهمیت ایمنی و مدیریت بحران که متاسفانه در کشور ما هم از لحاظ بخش دولتی و هم غیردولتی با خلأهای گوناگون و فراوانی همراه است، نیازمند فرهنگسازی بیشتری است تا مدیرانمان باور کنند که ایمنی یک ضرورت و سرمایهگذاری در ایمنی یک اصل مهم و غیرقابل انکار است. در این راستا برگزاری جشنواره برترینهای HSE کشور از سوی سازمانهای مردمنهاد، موسسه مقاومسازی و بهسازی لرزهای ایران، خانه نجات ایران و بنیاد بینالمللی امدادونجات ایثار دنبال میشود و در دومین دوره برگزاری این جشنواره با انتخاب برترین استاد سال، برترین کتاب سال و برترین رسانه سال در حوزه HSE در سال ١٣٩٤ به کار خود در روز ٣١ تیرماه ٩٥ پایان داد و دور سوم جشنواره آغاز شد. شایسته است بیان شود که در این جشنواره همگنی و هماهنگی بین سه عنصر ایمنی، بهداشت و محیطزیست که اصل اساسی HSE نیز است، مورد نظر بوده است. کتابی با عنوان «راهنمای سریع و کاربردی ایمنی بهداشت محیطزیست در آزمایشگاهها» تالیف احمد یاری در انتشارات دانشگاه مراغه بهعنوان کتاب سال، سرکار خانم دکتر فریده گلبابایی استاد تمام دانشکده بهداشت دانشگاه علومپزشکی تهران بهعنوان استاد سال و نشریه نوید HSE هم بهعنوان رسانه سال پذیرفته شدند و مورد تقدیر قرار گرفتند. همچنین دکتر مهدی زارع استاد پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله و دکتر کامران سپانلو عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فنون هستهای نیز بهعنوان چهره شاخص حوزه ایمنی در سال ١٣٩٤ معرفی شدند و بدین منظور مراسمی روز ٣١ تیرماه ١٣٩٥ در ستاد سازمانهای مردمنهاد شورای اسلامی شهر تهران برگزار خواهد شد.