رنسانس کاشت و حفاظت از درختان

نویسنده: دکتر خدیجه گلین مقدم،کنشگر حقوق بشر و محیط زیست

درخت به معنای تداوم زندگیست. چرا که ریشه‌های آن خاک را حفظ می‌کند. تنه و شاخ‌ و برگ آن جلوی باد را می‌گیرند. برگ هایش اکسیژن تولید می‌کند. چشمه‌زایی و بارانزایی نیز بر عهده درخت است.
درختان نمی‌گذارند بخارات آب از منطقه دور شوند. آنها مه را به تله می‌اندازند و جلوی فرار ابرها را می‌گیرند. درختان محیط را خنک و گرمای زمین را کم می‌کنند. آنها تاثیر مستقیم بر آب و هوا دارند.
شاید شما هم نام جنگل های بارانی را شنیده باشید. جنگل هایی که همیشه باران به ارمغان می‌آوردند.
فقط این جنگل ها نیستند که بارانزا هستند. همه جنگل ها تولید باران می‌کنند. جنگل های زاگرس، هیرکانی و حرا هم تولید باران می‌کنند. اما هر چه جنگل انبوه‌تر باشند باران بیشتری تولید می‌‌شود.
به همین خاطر است که در جنگل های استوایی روزی دو یا چند بار باران می‌بارد. در واقع بخار تولید می‌شود و خنکای موجود موجب اشباع و بارش چند باره آن می‌شود.
حال اگر درختان نابود شوند چه اتفاقی می‌افتد؟ همه مواردی که گفتم برعکس می‌شود.
یعنی فرسایش خاک، افزایش گرد و خاک، خشک شدن چشمه‌ها، فرار ابرها و به تله نیافتادن مه، گرم شدن هوا، نفس کشیدن سخت‌ و چشم‌انداز ناجور ایجاد می‌شود. هم‌چنین بخاری تولید نمی‌شود تا بتواند بارشی ایجاد کند. پس به زودی بیابانزایی شکل می‌گیرد.
ممکن است با قطع یک درخت اتفاق محسوسی نیافتد. اما با قطع میلیونها درخت حتما اتفاقات بدی می‌افتد.
به طور کلی من مخالف قطع درختان نیستم. اما مخالف قطع درختان اصیل هستم. درختان هیرکانی و جنگل های زاگرس و حرا اصیل هستند. آنها طبیعت را نگه می‌دارند. پس نه تنها نباید قطع شوند، بلکه باید هر روز به آنها اضافه شود.
ما هر روز برای رفع نیازهای زندگی به انواع چوب نیاز داریم. بنابراین برای رفع این نیازمندی ها چه باید کرد؟ راه‌های مختلفی وجود دارد. اما به نظر بهترین راه زراعت چوب است. به خصوص ما در شمال ایران می‌توانیم این کار را انجام دهیم. شاید مناطق دیگر هم بشود. این را سایر کارشناسان توضیح دهند که در ایران کدام مناطق برای زراعت چوب مستعدتر هستند.
برای زراعت چوب حتما باید از کارشناسان خبره کمک گرفت، تا درختانی با کیفیت و با بازدهی بالا کاشته شوند.
برای آنکه بتوانیم ایران را سبز کنیم همه باید دست به کار شویم:
۱- همه ما انقدر درخت بکاریم تا طبیعت را سیر از درخت کنیم. تصورش را بکنید!
۲- برای آنکه طبیعت آسیب نبیند، زراعت چوب انجام شود. یعنی هر کس هر قدر امکانات دارد، این کار انجام دهد. زراعت چوب شاید یکی از پردرآمدترین کارهای اقتصادیست. شمالی‌ها اغلب زمین دارند، خیلی خوب می‌شود اگر کار زراعت چوب را دنبال کنند. در این صورت هم زمینهایشان را حفظ می‌کنند، هم به سود خوبی می‌رسند. ثروتی سرشار و پایدار که فقر را فراری می‌دهد.
به یک نکته مهم دیگر اشاره کنم. درست است که درختکاری کاری بسیار درست است‌ اما باید بدانیم که حفاظت از درختان موجود نیز کاری بس مهم است.